Διαφορές στην προσωπικότητα, οι οποίες αποτελούν πηγή πολλών παρεξηγήσεων στον χώρο εργασίας (MBTI®)
- Ianthi Psilogenis
- Oct 28, 2023
- 5 min read
Έχετε παρατηρήσει ποτέ πόσο αποτελεσματικά επικοινωνούν μερικοί άνθρωποι και πόση αυτοπεποίθηση έχουν όταν κάνουν παρουσιάσεις; Από την άλλη, σίγουρα έχετε βιώσει το παράδειγμα των ντροπαλών και σιωπηλών ανθρώπων, που σπάνια θα πουν τη γνώμη τους κατά τη διάρκεια συνεδριάσεων αλλά την επομένη, μπορεί να στείλουν ένα email γεμάτο με τις ιδέες τους.
Και τι γίνεται όταν όλοι δουλεύουν σε ένα ενιαίο χώρο εργασίας (open plan); Έχετε προσέξει πώς μερικοί άνθρωποι σκέφτονται δυνατά και δεν κρατούν καμία σκέψη για τον εαυτό τους, ενώ άλλοι εργάζονται ήσυχα; Πώς μερικοί αντλούν ενέργεια από το περιβάλλον τους (όσο πιο έντονο και γρήγορο, τόσο το καλύτερο), ενώ άλλοι νιώθουν ότι τους καταβάλλει;
Γιατί μερικοί άνθρωποι μπορούν να λαμβάνουν "ψυχρές" αποφάσεις χωρίς ενδοιασμούς, ενώ άλλοι το βρίσκουν πολύ δύσκολο από φόβο μην πληγώσουν άλλους; Και τι γίνεται με την αλλαγή; Πόσοι χαίρονται πραγματικά την αλλαγή και πόσοι αντιστέκονται λόγω της αβεβαιότητας που συνεπάγεται;
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα των διαφορών προσωπικότητας που μπορούν να αποτελέσουν πηγή πολλών παρεξηγήσεων στον χώρο εργασίας. Ευτυχώς όμως το ψυχομετρικό εργαλείο 'MBTI®' (Myers Briggs Type Inventory) εξηγεί πώς προκύπτουν αυτές οι διαφορές, βοηθώντας κάποιον να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του και τους άλλους.
Τι ακριβώς είναι το MBTI®;
Το MBTI® είναι ένα αυτο-αξιολογητικό ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε αρχικά από την Αμερικανίδα Κάθαριν Μπριγκς και την κόρη της, Ίζαμπελ Μπριγκς Μάιερς, πριν πάνω από 70 χρόνια. Εφάρμοσαν τη θεωρία των διαφορετικών τύπων προσωπικότητας του Ελβετού ψυχίατρου και ψυχαναλυτή, Καρλ Γιουνγκ, για να κατασκευάσουν ένα εργαλείο αξιολόγησης που θα βοηθούσε τους ανθρώπους να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν τις ατομικές διαφορές.
Από τότε, διεξήχθη εκτενής έρευνα για το ερωτηματολόγιο MBTI® - 20 χρόνια πριν από τη δημοσίευσή του και πάνω από 50 χρόνια από τότε - παρέχοντας ουσιαστική υποστήριξη για την αξιοπιστία του (αναφέρεται στο βαθμό με τον οποίο ένα εργαλείο παράγει σταθερά αποτελέσματα) και την εγκυρότητά του (δείχνει αν ένα εργαλείο μετράει αυτό που προορίζεται να μετρήσει).
Αποτελείται από σχεδόν 90 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και για την καθεμιά, υπάρχουν δύο απαντήσεις για να επιλέξετε. Δεν υπάρχουν "σωστές" ή λανθασμένες απαντήσεις, και αυτό συνηθίζεται στις αξιολογήσεις προσωπικότητας, καθώς δεν μετρούν την ικανότητα ή προβλέπουν την απόδοση. Χρησιμοποιούνται κυρίως για αναπτυξιακούς σκοπούς. Το εργαλείο MBTI® ειδικά, δεν προορίζεται για διαδικασίες πρόσληψης, ούτε για τον διορισμό ανθρώπων σε συγκεκριμένους ρόλους. Χρησιμοποιείται για την ατομική, ομαδική και εταιρική ανάπτυξη, και μπορεί να εξετάσει συγκεκριμένες πτυχές της συμπεριφοράς σε βάθος (π.χ. πώς αντιμετωπίζεται την αλλαγή, πώς ηγείστε μια ομάδα, τον τρόπο που επικοινωνείτε κ.λπ.), ανάλογα με τις ανάγκες σας.
Συνεπώς, μπορεί να προκύψουν διάφορες εκθέσεις από το ερωτηματολόγιο MBTI®, αλλά ο κύριος στόχος είναι να καταλάβετε πώς ο τύπος προσωπικότητάς σας διαφέρει από άλλους τύπους και πώς επηρεάζει τον τρόπο που επεξεργάζεστε τις πληροφορίες, συναναστρέφεστε με άλλους και λαμβάνετε αποφάσεις.
Οι Διάφοροι Τύποι Προσωπικότητας του MBTI®
Το MBTI® εξετάζει τις ιδιαιτερότητες προσωπικότητας που «προτιμάτε» – δηλαδή τις συμπεριφορές που υιοθετείτε με ευκολία, ακριβώς όπως το να γράφετε με ένα συγκεκριμένο χέρι. Αυτές οι ιδιαιτερότητες ή προτιμήσεις προσωπικότητας χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες, και κάθε κατηγορία αποτελείται από 2 αντίθετα άκρα:
1. Εξωστρέφεια (Extraversion) έναντι Εσωστρέφειας (Ιntroversion)
Αυτό εξετάζει πού προτιμάτε να επικεντρώνετε την προσοχή σας και τι σας ενεργοποιεί (σας γεμίζει τις μπαταρίες με άλλα λόγια). Μήπως επικεντρώνεστε στις σχέσεις σας με τους άλλους και στην ανάληψη δράσης ή προτιμάτε να περνάτε χρόνο μόνοι, στοχαζόμενοι ιδέες, αναμνήσεις και εμπειρίες;
2. Αίσθηση (Sensing) έναντι Διαίσθησης (Intuition)
Αυτό αξιολογεί πώς προτιμάτε να συλλέγετε πληροφορίες. Επικεντρώνεστε στο άμεσο περιβάλλον και βασίζεστε περισσότερο στις πληροφορίες που εισπράττετε μέσω των πέντε αισθήσεων; Ή επικεντρώνεστε σε μια πιο ολιστική εικόνα, εστιάζοντας σε μοτίβα, έννοιες και συνδέσεις;
3. Σκέψη (Τhinking) έναντι Συναισθήματος (Feeling)
Αυτό έχει να κάνει με το πώς παίρνετε αποφάσεις και καταλήγετε σε συμπεράσματα. Ψάχνετε για την αντικειμενικά σωστή λύση ή επικεντρώνεστε περισσότερο σε αυτό που είναι σημαντικό για τους εμπλεκομένους και λαμβάνετε αποφάσεις βασισμένες στις αξίες σας;
4. Κρίση (Judging) έναντι Αντίληψης (Perception)
Αυτό αφορά το πώς προσεγγίζετε το περιβάλλον σας. Σας αρέσει να είναι τα πράγματα προγραμματισμένα, δομημένα και να διέπονται από κανόνες ή προτιμάτε τα πράγματα να είναι «ρευστά» και ευέλικτα, επιτρέποντας τον αυθορμητισμό;
Όπως φαίνεται πιο πάνω, η καθεμία από τις προτιμήσεις MBTI® εκπροσωπείται από ένα γράμμα (Ε, Ι, S, Ν, Τ, F, J ή Ρ), και υπάρχουν 16 πιθανοί συνδυασμοί των παραπάνω προτιμήσεων, που οδηγούν σε 16 διαφορετικούς τύπους προσωπικότητας. Συνεπώς, κάθε τύπος προσωπικότητας, αντιπροσωπεύεται από ένα κωδικό τεσσάρων γραμμάτων (π.χ. ISFJ ꓿ Εσωστρέφεια (I), Αίσθηση (S), Συναίσθημα (F), Κρίση (J).
Όλοι οι Τύποι Προσωπικότητας είναι πολύτιμοι!
Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, δεν υπάρχουν σωστοί ή λανθασμένοι τύποι προσωπικότητας. Όλοι οι τύποι είναι χρήσιμοι, με τον δικό τους τρόπο ξεχωριστά. Μάλιστα, ενθαρρύνεται η εξέλιξη και των αντίθετων προτιμήσεων ενός ατόμου, τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική του ανάπτυξη, επειδή κάποιες καταστάσεις απαιτούν συγκεκριμένες συμπεριφορές, περισσότερο από άλλες. Το ιδανικό είναι κάποιος να είναι αρκετά ευέλικτος ώστε να μπορεί να υιοθετεί συμπεριφορές που θα τον βοηθήσουν, όταν μια κατάσταση το απαιτεί. Για παράδειγμα, κάποιος με τάση προς την εσωστρέφεια μπορεί να χρειάζεται περισσότερο κόπο ή θάρρος να μιλήσει δημόσια ή στις δημόσιες σχέσεις γενικότερα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι εξίσου καλός με κάποιον με τάση προς την εξωστρέφεια. Απλά μπορεί να μην του έρχεται τόσο φυσικά ή να μην νιώθει τόσο άνετα, αλλά το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι το ίδιο.
Όσον αφορά την κατανόηση άλλων βάσει του τύπου προσωπικότητάς τους, πρέπει να σημειωθεί ότι άνθρωποι με τον ίδιο τύπο προσωπικότητας δεν συμπεριφέρονται ή σκέφτονται με ακριβώς τον ίδιο τρόπο, σε όλους τους τομείς και καταστάσεις, απαραίτητα. Η προσωπικότητα επηρεάζεται και από το περιβάλλον (οικογένεια, εργασία, κουλτούρα κ.λπ.).
Ποιοι χρησιμοποιούν το εργαλείο MBTI®;
Το εργαλείο MBTI® συνήθως χρησιμοποιείται από άτομα που ασχολούνται με την διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού ή/και την ανάπτυξη οργανισμών, coaches, συμβούλους επιχειρήσεων, συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού και εκπαιδευτικούς. Ωστόσο, για να το κάνουν αυτό, πρέπει πρώτα να είναι πιστοποιημένοι από το MBTI®. Ακολούθως, μπορούν να προχωρήσουν με τη σωστή χορήγηση του εν λόγω εργαλείου, και μετέπειτα με τη σωστή ερμηνεία των αποτελεσμάτων και ανάλογη ανατροφοδότηση στον πελάτη τους. Υπάρχει ποικιλία θεμάτων που καλύπτονται από το συγκεκριμένο εργαλείο, όπως: η ομαδικότητα, η επικοινωνία, η ηγεσία μιας ομάδας, η επίλυση συγκρούσεων, η διαχείριση του άγχους, η διαχείριση των αλλαγών, η ανάπτυξη της σταδιοδρομίας κ.λπ. Πιθανές προκλήσεις που ίσως να αντιμετωπίζετε σε αυτούς τους τομείς καθώς επίσης και τα δυνατά σας σημεία, που εντοπίζονται μέσω του εργαλείου MBTI®, μπορούν στη συνέχεια να διερευνηθούν περαιτέρω με έναν κατάλληλα κατάρτισμένο επαγγελματία (π.χ. έναν πιστοποιημένο Coach), προκειμένου να βρεθούν ευκαιρίες για πρόοδο και ανάπτυξη.
Στο τέλος της ημέρας, ο σκοπός είναι να βοηθηθεί κάποιος στην εκπλήρωση των στόχων του όσον αφορά την προσωπική και επαγγελματική του ανάπτυξη, και το MBTI® είναι αναμφισβήτητα ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο, δεδομένης της πολύτιμης γνώσης που προσφέρει.Δεν είναι παράξενο ότι αυτή τη στιγμή χρησιμοποιείται από εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, σε επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων πολλών εταιριών της Fortune 500), κυβερνητικές υπηρεσίες, πανεπιστήμια, κολλέγια, σχολεία, φιλανθρωπικούς οργανισμούς και αθλητικές ομάδες. Προωθεί την αυτογνωσία και την αυτοαποδοχή, καθώς και την αλληλοεκτίμηση – με όλα να συντελούν και να ενθαρρύνουν τη συνεργασία. Τι άλλο μπορεί να χρειάζεστε στον χώρο εργασίας, ε; 😉
-------------------------------------------------------------------------------------------------
References
1. Introduction to Myers-Briggs® Type (Isabel Briggs Myers; 7th edition)
2. Introduction to Type and Coaching (S. K. Hirsh, J. A. G. Kise; 2nd edition, 2011).
3. MBTI® Manual – A Guide to the Development and Use of the Myers-Briggs Type Indicator® Instrument (I. Briggs Myers, M. H. McCaulley, N. L. Quenk, A. L. Hammer; 3rd edition, 2003).
4. Myers-Briggs Type Indicator® (MBTI®) - A positive framework for life-long people development
5. MBTI® facts - Answering your questions about the Myers-Briggs Type Indicator®
Trademarks
Myers-Briggs Type Indicator, Myers-Briggs, MBTI, Step I, Step II, Step III, Introduction to Type, The Myers-Briggs Company logo and the MBTI logo are trademarks or registered trademarks of Myers & Briggs Foundation, Inc. in the United States and other countries.
Comments